Kantsa, A., De Moraes, C.M., Petanidou, T. and Mescher, M.C. (2025), Exploring the importance of aromatic plants' extrafloral volatiles for pollinator attraction. New Phytol, 248: 517-528. https://doi.org/10.1111/nph.70496

Περίληψη Τα αρωματικά φυτά απαντώνται σε πολλές φυτικές γενεαλογικές γραμμές και έχουν ευρεία εθνοβιολογική σημασία. Ωστόσο, η οικολογική σημασία και η εξελικτική προέλευση των πτητικών εκπομπών τους παραμένουν αβέβαιες. Οι εκπομπές των αρωματικών φυτών έχουν συνδεθεί με αμυντικές διαειδικές αλληλεπιδράσεις, αλλά ενδέχεται να επιτελούν και άλλες σημαντικές λειτουργίες. Σε αυτό το άρθρο γνώμης, προτείνουμε έναν οικολογικά συναφή ορισμό για τον ‘αρωματικό φαινότυπο’ και αξιολογούμε τα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με την οικολογική σημασία των αρωματικών εκπομπών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στον ρόλο τους στην προσέλκυση επικονιαστών. Συνθέτουμε τη διαθέσιμη βιβλιογραφία που εξετάζει τη χρήση εξωανθικών πτητικών εκπομπών από επικονιαστές, συμπεριλαμβανομένων ενδείξεων ότι οι εκπομπές αρωματικών φυτών λειτουργούν ως πρωταρχικά σήματα αναζήτησης τροφής για ορισμένα είδη. Παρουσιάζουμε επίσης νέα συμπεριφορικά ευρήματα που τεκμηριώνουν την προσέλκυση μελισσών στο λεμονοθύμαρο, ακόμη και απουσία ανθέων. Παραθέτουμε πρόσφατες οικολογικές μελέτες που δείχνουν ότι τα αρωματικά φυτά είναι είδη-κλειδιά στις μεσογειακές κοινότητες φυτών–επικονιαστών και ότι οι πτητικές εκπομπές τους προβλέπουν βασικές διαειδικές αλληλεπιδράσεις, ιδιαίτερα με μέλισσες. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, διατυπώνουμε την υπόθεση ότι τα αρωματικά φυτά συνιστούν μια μορφή χημικού αποσηματισμού (aposematism), όπου τα υψηλά επίπεδα ιδιοσύστατων (constitutive) εκπομπών επιτρέπουν τη μετάδοση πληροφορίας τόσο σε πιθανούς ανταγωνιστές (χημική άμυνα) όσο και σε εταίρους αμοιβαιότητας. Τέλος, προτείνουμε κατευθύνσεις για μελλοντική έρευνα, με στόχο την αποσαφήνιση του ρόλου των αρωματικών εκπομπών στην οικολογία της πληροφορίας και να την αξιολόγηση των δυνατοτήτων εφαρμογής τους σε γεωργικά συστήματα.